Tết thanh minh là gì? Đặc điểm và ý nghĩa

Con về dự lễ Thanh Minh

Con về như thể Tâm Linh gọi về

Mộ phần Bố nở ven đê

Hoa xuyến chi để con tê tái buồn

Bố ơi, sấm chớp đầu nguồn

Bố ơi, mưa nắng, trăng luông giãi dầu

Con gọi Bố mãi thấy đâu

Bố đi xa cả nhà sầu Bố ơi

Nén nhang con thắp cho người

Cỏ xanh con đắp hồn người ấm thêm

Bố ơi, mãi mãi cõi tiên

Chiều nay vạt nắng đậu trên mộ vàng!

1. Tết Thanh Minh là gì?

Ngày Tết Thanh Minh là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của người Việt Nam. Mặc dù không phải là ngày Tết lớn nhưng Tết Thanh Minh vẫn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc và ý nghĩa đặc biệt. Hãy cùng Vietnamarch đi tìm hiểu về ý nghĩa và đặc điểm của ngày lễ này trong bài viết ngay sau đây!

*** Xem thêm: Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ Phật Đản

2. Nguồn gốc Tết Thanh Minh

Tết Thanh Minh, hay còn được gọi là Tiết Thanh Minh, là một trong 24 tiết khí trong năm theo truyền thống người Việt. Tết Thanh Minh nằm ở vị trí thứ 5 trong chuỗi các tiết khí và thường diễn ra vào khoảng thời gian từ ngày thứ 4 đến ngày 21 tháng 4 theo lịch dương.

Từ “thanh” có nghĩa là trong, còn “minh” có nghĩa là sáng sủa. Do đó, Tết Thanh Minh còn mang ý nghĩa trời mát mẻ, trong lành. Trong câu thơ nổi tiếng cả Truyện Kiều, Tết Thanh Minh được đề cập như là một trong những ngày trọng đại.

“Thanh minh trong tiết tháng ba/ Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh…”.

3. Ý nghĩa của Tết Thanh Minh

Tết Thanh Minh là dịp để con cháu quay về với gốc nguồn tổ tiên. Dù có đi xa làm ăn, vào ngày này, gia đình sẽ tụ họp để đi tảo mộ và sau đó là quay về nhà để cùng nhau thưởng thức bữa cơm gia đình. Việc làm sạch sẽ và trang trọng ngôi mộ là cách con cháu thể hiện lòng thành kính của mình đối với tổ tiên.

Trong ngày Tết Thanh Minh, các khu nghĩa trang thường trở nên đông đúc và sôi động, thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” và nét văn hóa đẹp của người Việt Nam. Đây là cơ hội để dạy con cháu sống biết yêu thương, hiếu thảo và trân trọng ba mẹ ông bà khi họ còn sống, chứ không phải chờ đến khi họ mất mới tỏ lòng thành kính.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, Trưởng khoa Văn hóa Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, việc đi tảo mộ và làm lễ cúng gia tiên sau đó là để tri ân và tưởng nhớ người thân đã mất, đồng thời thể hiện lòng thành kính, tôn trọng và biết ơn tổ tiên.

Ngoài ra, trong dịp này, mọi người còn quét dọn cho những mộ mả vô chủ, không có người thân chăm sóc, thể hiện tinh thần nhân văn, đạo lý tương thân tương ái và giúp đỡ lẫn nhau.

Tết Thanh Minh là một dịp quan trọng để tưởng nhớ và gìn giữ truyền thống tôn giáo, gia đình và lòng biết ơn đối với tổ tiên. Nó thể hiện sự gắn kết và quan tâm đến nguồn gốc và quá khứ của mỗi người trong xã hội Việt Nam.

4. Gia đình nên làm gì trong ngày Tết Thanh minh

Trong ngày Tết Thanh Minh, gia đình có thể thực hiện một số hoạt động sau đây:

Đi tảo mộ: Đây là hoạt động quan trọng nhất trong ngày Tết Thanh Minh. Gia đình cùng nhau đến nghĩa trang hoặc nơi an táng của tổ tiên để tảo mộ. Họ có thể sửa sang, làm đẹp và trang trí ngôi mộ, thắp hương và dâng lễ cúng tưởng nhớ và tri ân tổ tiên.

Tụ họp gia đình: Sau khi đi tảo mộ, gia đình có thể quay về nhà để tụ họp và cùng nhau thưởng thức bữa cơm gia đình. Đây là dịp để tạo thêm sự gắn kết và thể hiện sự quan tâm tới gia đình.

Tổ chức lễ cúng gia tiên: Đặt ảnh đại diệnSau khi về nhà, gia đình có thể tiến hành lễ cúng gia tiên để tôn trọng và tri ân tổ tiên. Họ có thể chuẩn bị bàn thờ, đèn hương, và các vật phẩm cúng. Trong lễ cúng, người thờ cúng sẽ thắp hương, dâng hoa và các món đồ ăn để cúng trên bàn thờ.

TỔNG HỢP CÁC MẪU BÀN THỜ MỚI NHẤT

Trò chuyện và chia sẻ kỉ niệm: Ngày Tết Thanh Minh cũng là dịp để gia đình trò chuyện, chia sẻ những kỷ niệm về tổ tiên và gia đình. Họ có thể kể lại những câu chuyện, truyền thống và giá trị gia đình để truyền đạt cho thế hệ tiếp theo.

Quét dọn và chăm sóc mộ vô chủ: Ngoài việc tảo mộ gia tiên, gia đình cũng có thể dành thời gian quét dọn và chăm sóc những mộ vô chủ, nghĩa là những ngôi mộ không có người thân chăm sóc. Đây là hành động nhân văn và tương thân tương ái, thể hiện lòng biết ơn và giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng.

*** Xem thêm: Tết Hàn thực cúng gì? Gợi ý mâm cúng tết Hàn Thực đúng chuẩn

Vietnamarch – Chuyên gia phòng thờ: 0904.202.880