Tất tần tật về nghi thức cúng giao thừa 2024

Cúng giao thừa là một nghi thức hết sức quan trọng của các gia đình người Việt trong đêm 30 Tết. Nghi thức cúng giao thừa cần phải được chuẩn bị tươm tất và chu đáo để tiễn năm cũ và chào đón một năm mới đến an khang, thịnh vượng. Trong bài viết lần này, Chuyên gia phòng thờ Vietnamarch xin chi sẻ đến các bạn tất tần tật về nghi thức cúng giao thừa 2024 nhé!

1. Ý nghĩa của phong tục cúng giao thừa

Cúng giao thừa tiếng Anh là “New year’s eve offering”, đây là nghi thức cúng Tết nguyên đán có ý nghĩa thiêng liêng và quan trọng của người Việt.

Lễ cúng giao thừa còn gọi là Lễ trừ tịch (lễ giao thừa). Trong văn hóa phương đông thì “trừ tịch” là ngày trừ ma diệt quỷ, là giờ phút cuối cùng của năm cũ sắp bắt đầu bước sang năm mới. Vào lúc này, người Việt thường có phong tục làm lễ trừ tịch. Ý nghĩa của lễ trừ tịch (cúng giao thừa) này là đem bỏ hết đi những điều xấu, xui xẻo, khó khăn… của năm cũ để đón những điều tốt đẹp, niềm vui, may mắn… của năm mới sắp đến.

2. Theo nghi lễ cúng giao thừa trong nhà đầu tiên phải cúng ai?

Cúng gì vào đêm giao thừa là câu hỏi mà rất nhiều người đặt ra. Theo quan niệm dân gian, cúng giao thừa sẽ bao gồm 2 mâm lễ là mâm lễ cúng gia tiên trong nhà và mâm lễ cúng 12 vị Hành khiển và Phán quan ngoài trời.

Có 2 mâm cúng như vậy nên nhiều người cũng thắc mắc cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước, nghi lễ cúng giao thừa trong nhà đầu tiên phải cúng ai?

Để trả lời cho câu hỏi này, nghệ nhân dân gian Ánh Tuyết chia sẻ: “Mâm cỗ cúng Giao thừa đã là lễ nghi truyền thống từ xưa đến nay. Ai cũng quan niệm thời khắc năm cũ đi qua và năm mới đến là thời khắc hết sức thiêng liêng nên nhà nhà người người đều cầu mong bình an. Cỗ cúng trong nhà cũng là cúng tổ tiên, ông bà còn mâm cỗ ngoài trời là cúng trời, Phật.

Bao giờ cũng phải khấn ngoài trời, khấn Phật và các quan trước, xin trời Phật phù hộ, cầu dân an quốc thái, cầu cho sức khỏe gia đình bình an sau đó mới lễ trong nhà. Nếu lễ trong nhà trước là quan niệm không đúng lắm vì cao nhất là trời Phật rồi mới đến ông bà, tổ tiên nhà mình”.

Chính vì vậy mà cúng giao thừa ngoài trời sẽ thực hiện trước sau đó mới cúng giao thừa trong nhà.

3. Nghi thức cúng giao thừa ngoài trời

3.1 Mâm cúng giao thừa ngoài trời có gì?

Trong nghi thức cúng giao thừa ngoài trời, thông thường, mâm cúng giao thừa ngoài trời cũng được chuẩn bị đầy đủ với hương, hoa, đèn nến, mâm ngũ quả, trầu cau, muối, gạo, trà, rượu, vàng mã, thủ lợn luộc, gà trống luộc, bánh chưng, xôi… Nếu gia đình ăn chay có thể cúng mâm lễ chay.

3.2 Văn khấn cúng giao thừa ngoài trời

“Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)

Kính lạy:

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương

Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật

Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần

Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan.

Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan.

Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Hổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần.

Nay là phút giao thừa năm Tân Sửu với năm Nhâm Dần

Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà:…, ấp/khu phố:…, xã/phường …, quận/huyện/ thành phố …, tỉnh/thành phố …

Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng-đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật-Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cái Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.

Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.

Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)”

>>Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách đặt hũ gạo muối nước trên bàn thờ

4. Nghi thức cúng giao thừa trong nhà

4.1 Mâm cúng gia tiên đêm giao thừa trong nhà có gì?

Mâm cúng giao thừa trên bàn thờ gia tiên trong nhà gồm:

• Chiếc thủ lợn hoặc con gà trống luộc ngậm hoa hồng đỏ
• Đĩa bánh chưng xanh
• Đĩa xôi
• Nắm gạo, muối, nước
• Mứt kẹo
• Trầu cau
• Mâm ngũ quả
• 9 bông hoa tươi
• Bó hương thơm
• Quần áo thần linh có đủ mũ nón (hoặc chiếc mũ của Ðại Vương hành khiển)
• Đinh tiền lễ (Vàng mã)

Nếu gia đình nào ăn chay thì chuẩn bị mâm cúng chay để cúng.

4.2 Bài cúng giao thừa trong nhà

“Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)

Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật

Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật

Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương

Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần

Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh

Nay phút giao thừa năm cũ Tân Sửu với năm Nhâm Dần.

Chúng con là :…sinh năm: …, hành canh: …tuổi, ngụ tại số nhà …, ấp/khu phố …, xã/phường…, quận/huyện/thành phố …, tỉnh/thành phố …

Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.

Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.

Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.

Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.

Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)”.

Sau khi hết 3 tuần hương thì hóa vàng mã dâng cúng.

Vietnamarch – Chuyên gia phòng thờ: 0904.202.880